Ψυχολογική ευελιξία, μια σημαντική δεξιότητα σήμερα

Σίγουρα έχετε ακούσει πολύ συχνά τα τελευταία χρόνια, κι ειδικά με τον ερχομό της πανδημίας , την έννοια της ψυχικής ανθεκτικότητας. Της ικανότητας δηλαδή ενός ατόμου να ανταπεξέρχεται σε ένα τραυματικό γεγονός που βιώνει και να ανακάμπτει από αυτό.

Η Ψυχολογική ευελιξία είναι μια εξίσου, αν όχι σημαντικότερη, δεξιότητα την οποία οφείλουμε να «μάθουμε» στον εαυτό μας καθώς δεν γεννιόμαστε με αυτήν ως ικανότητα, τουλάχιστον στον βαθμό που θα θέλαμε. Ως Ψυχολογική ευελιξία λοιπόν θα ορίζαμε την ικανότητα ενός ατόμου να αποδέχεται, να αντιμετωπίζει και να προσαρμόζεται σε δύσκολες καταστάσεις και πραγματικότητες αλλά και να συνεχίζει να το κάνει εν μέσω συνεχών αλλαγών με σχετική ευκολία.

Σε μια μελέτη των Masuda & Tully διαπιστώθηκε ότι τα άτομα που ανέφεραν χαμηλά επίπεδα ψυχολογικής ευελιξίας ήταν περισσότερο πιθανό να εμφανίσουν σωματοποίηση των αρνητικών συμπτωμάτων τους (την εμπειρία οργανικών προβλημάτων χωρίς ευδιάκριτη οργανική αιτία), κατάθλιψη, άγχος και γενικά μια μεγαλύτερη κι εντονότερη ψυχολογική δυσφορία ,από εκείνα τα άτομα που ανέφεραν υψηλότερα επίπεδα ψυχολογικής ευελιξίας.

Η ταχύτητα της εποχής δηλώνει και την ταχύτητα των αλλαγών , θετικών κι αρνητικών , που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε. Και κάθε αλλαγή γεννά συναίσθημα και παράγει σκέψη για πράξη. Έτσι γεννιέται το παράδοξο, ενώ το «χτίσιμο» στέρεων στρατηγικών αντιμετώπισης προβλημάτων να μας γεμίζει σιγουριά, παράλληλα μας στερεί την ευελιξία ώστε να προλαβαίνουμε την ταχύτητα των αλλαγών αυτών. Και τελικά τίθεται το ερώτημα, στιβαρή αντιμετώπιση ή ευελιξία; Κι είναι πράγματι αντίθετες αυτές οι έννοιες;

Σύμφωνα με τον Todd Barrett Kashdan Αμερικανό ψυχολόγο, καθηγητή ψυχολογίας (και διευθυντή του Εργαστηρίου Ευεξίας στο Πανεπιστήμιο George Mason με έρευνες του στο γιατί οι άνθρωποι υποφέρουν, με έμφαση στη μετάβαση από το φυσιολογικό στο παθολογικό άγχος), η εφαρμογή των παρακάτω 4 δράσεων μπορεί να βελτιώσει την ψυχολογική μας ευεξία:

  • Αναγνώριση και προσαρμογή των διαφορετικών απαιτήσεων σε μια κατάσταση. Αν και είναι φυσιολογικό να αναζητάμε τις απλές λύσεις, εντούτοις η ανάπτυξη σκέψης για διαφορετικές δυνατότητες επίλυσης και η ανάπτυξη ενσυναίσθησης μας βοηθά
  • Αλλάξτε νοοτροπίες και μοτίβα συμπεριφοράς. Δώστε έμφαση στο να είστε παρών σε κάθε κατάσταση, περισσότερο από το να την λύσετε άμεσα. Εντοπίστε τις σκέψεις σας που κινούνται σε άσπρο-μαύρο, και κινηθείτε αναζητώντας την γκρι περιοχή.
  • Αξιολογήστε σωστά. Δώστε έμφαση στις προτεραιότητες που έχουν πράγματι αξία για εσάς. Αν και υπάρχουν πολλά έξω από τον έλεγχό σας, να θυμάστε πάντα ότι τον έλεγχο των αντιδράσεων σας τον έχετε απόλυτα έναντι οιασδήποτε κατάστασης.
  • Να παραμένετε ανοιχτοί στον επαναπροσδιορισμό των χθεσινών αξιών σας. Το περιβάλλον αλλάζει και μαζί του αλλάζουμε κι εμείς. Λάβετε υπόψιν σας τον χρόνο, την ενέργειά σας και επαναξιολογήστε την συμβατότητα της σημερινής ζωής σας με τις χθεσινές σας αξίες. 

Πηγές:

https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/2156587211423400

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S2212144721001198

https://toddkashdan.com/

Mersinias Thomas, TEDx speaker,

Clinical Psychologist, Mental Health Counselor

©www.mersinias.gr