Η αρνητική πλευρά της Ενσυναίσθησης

Ως όρος η ενσυναίσθηση , είναι πολύ διαδεδομένος τα τελευταία χρόνια. Είναι μια πολύ σημαντική δεξιότητα, η οποία και αποκτάται και βελτιώνεται. Αντίθετα με ότι πιστεύει ο περισσότερος κόσμος, περιλαμβάνει πολλά περισσότερα στοιχεία από το να νιώθεις απλώς, πόσο πονάει κάποιος ή πόσο άσχημα νιώθει. Στην ουσία είναι ένα σύνολο πολλών ικανοτήτων με κυριάρχουσες: την αντίληψη στα συναισθήματα άλλων, κατανόηση στον τρόπο σκέψης τους, όριο στην ανάληψη της προσωπικής τραγωδίας τρίτων, ειλικρινή ακρόαση στους προβληματισμούς τους, υιοθέτηση πιθανοτήτων διαφορετικής οπτικής στο ίδιο γεγονός.

Γίνεται εύκολα αντιληπτό, ότι τα οφέλη της ενσυναίσθησης στην ψυχική υγεία τόσο του πομπού όσο και του αποδέκτη, είναι σημαντικά. Υπάρχει όμως και η αρνητική πλευρά της ενσυναίσθησης ,κι αυτή αφορά το περιβάλλον στο οποίο αυτή εκφράζεται. Η ενσυναίσθηση προϋποθέτει ψυχική ισορροπία όλων των μερών στο περιβάλλον το οποίο εκφράζεται. Σε διαφορετική περίπτωση λειτουργεί ενισχυτικά σε όλα τα επι μέρους αρνητικά στοιχεία της ατομικότητας που μπορεί να έχει κάποιος.

Σε καταστάσεις χειριστικών, κακοποιητικών κι εν τέλει τραυματικών σχέσεων, νέες έρευνες δείχνουν ότι η ενσυναίσθηση μπορεί να αυξήσει τους δεσμούς μεταξύ των ατόμων και άρα να διαιωνίσει την κακοποιητική σχέση (Journal of Social and Personal Relationships – Apr2023).

Ιδιαίτερα η Γνωστική ενσυναίσθηση, δηλαδή η ικανότητα αντίληψης της ψυχολογικής κατάστασης του άλλου, είναι ο λόγος εκλογίκευσης από την πλευρά των θυμάτων, όλων των κακοποιητικών συμπεριφορών του θύτη, κάτι που οδηγεί στην επανάληψη του κύκλου τραύματος , ενός κύκλου του οποίου κύριο στοιχείο αποτελεί η ενίσχυση , δηλαδή η αυξανόμενη ένταση των συμπεριφορών τους, και άρα και ενίσχυση του τραυματικού δεσμού.

Είναι λοιπόν σημαντικό να θυμόμαστε ότι, τόσο η Ενσυναίσθηση όσο και άλλες θετικές συμπεριφορικές επιδράσεις, προϋποθέτουν ένα ελάχιστο όριο υγιούς περιβάλλοντος για να λειτουργούν. Διαφορετικά είναι μεγαλύτερη η αρνητική τους επίδραση , παρά η θετική. Αυτό έχει εφαρμογή και σε πολλές πτυχές της ζωής μας σήμερα, πέραν των συντροφικών σχέσεων, πτυχές στις οποίες βλέπουμε τοξικά περιβάλλοντα να απαιτούν από εμάς την κατανόηση και τον πολιτισμένο αντίλογο. Να «απαιτούν» την ενσυναίσθηση μας.

Mersinias Thomas, TEDx speaker,

Clinical Psychologist, Mental Health Counselor

©www.mersinias.gr

Αναφορές:

https://journals.sagepub.com/home/spr

https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/02654075221106237

https://www.researchgate.net/publication/361048124_Traumatic_bonding_in_victims_of_intimate_partner_violence_is_intensified_via_empathy