Ορίστηκε το 1982 από τους κοινωνικούς επιστήμονες James Wilson και George Kelling, βασιζόμενη αρχικά σε προηγούμενη έρευνα του ψυχολόγου του Πανεπιστημίου Stanford Philip Zimbardo,ο οποίος και υποστήριξε ότι ανεξάρτητα από το πόσο πλούσια ή φτωχή είναι μια γειτονιά, ένα σπασμένο παράθυρο σύντομα θα οδηγήσει σε πολλά περισσότερα σπασμένα παράθυρα: «Ένα μη επισκευασμένο σπασμένο παράθυρο είναι ένα σημάδι ότι κανείς δεν νοιάζεται, και έτσι το να σπάσεις περισσότερα παράθυρα δεν κοστίζει τίποτα». Ουσιαστικά επισήμανε δηλαδή το κοινωνικό φαινόμενο κατά το οποίο όταν συμβαίνει κάποιο γεγονός που αυξάνει τα επίπεδα φόβου μεταξύ των πολιτών, είναι πολύ πιθανόν αυτό να τους οδηγήσει σε μια παθητική απόσυρση από την κοινότητα, και στη μείωση της ενεργούς συμμετοχής τους στον άτυπο κοινωνικό έλεγχο.
Ως φαινόμενο εξηγεί σε μεγάλο βαθμό την κλιμάκωση της αδιαφορίας από τα μικρής σημαντικότητας γεγονότα , σε αυτά με εξαιρετικής σημασίας για την ποιότητα διαβίωσης των πολιτών. Κι ενώ στα μικρά γεγονότα η απουσία διαμαρτυρίας και προσπάθειας αλλαγής μας φαίνεται «λογική» , στα μεγάλα σημαντικά γεγονότα μας φαίνεται αδιανόητο ακόμα και για τον εαυτό μας το να μην αντιδρούμε. Κι αυτό συμβαίνει ακριβώς γιατί αγνοούμε την προυπάρχουσα κλιμάκωση συνήθως για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Σαν θεωρία είναι από τις πιο γνωστές στον κλάδο της εγκληματολογίας, και δυστυχώς έχει οδηγήσει κατά περιόδους και σε λανθασμένη εφαρμογή της, υιοθετώντας πολιτικές μηδενικής ανοχής και ανάγκης περισσότερης αστυνόμευσης.
Είναι όμως εξαιρετικά σημαντική ως θεωρία για το κάθε άτομο, ώστε να κατανοήσει ότι ως ενεργός πολίτης θα πρέπει να συμμετέχει σε κάθε γεγονός που αφορά την κοινωνική ζωή, ασχέτως σημαντικότητας για την προσωπική του καθημερινότητα.
Mersinias Thomas, TEDx Speaker
Clinical Psychologist, Mental Health Counselor
©www.mersinias.gr
Αναφορές:
