Όταν παίρνω τα πράγματα πολύ προσωπικά

Στην Γνωσιακή Ψυχοθεραπεία , ο βασικός μας άξονας είναι η αλλαγή των γνωστικών στρεβλώσεων του θεραπευόμενου. Γνωστικές στρεβλώσεις είναι σφάλματα στην σκέψη που καταστούν την ανταποκρινόμενη σε αυτήν την σκέψη συμπεριφορά, δυσλειτουργική για το άτομο. Αυτές οι σκέψεις αν και εύκολα ορίζονται απο το άτομο, δύσκολα τροποποιούνται χωρίς την βοήθεια ειδικού. Μια από τις βασικές γνωστικές στρεβλώσεις είναι η εξατομίκευση. Όταν έχω αυτήν την γνωστική στρέβλωση, θεωρώ εσφαλμένα τον εαυτό μου επίκεντρο των πραγμάτων που συμβαίνουν , συνήθως αρνητικών, με αποτέλεσμα να αισθάνομαι και υπεύθυνος ακόμα και για πράγματα που είναι τελείως έξω από μένα. 

 

Η εξατομίκευση έχει δύο κύριες μορφές.

Στην πρώτη μορφή , παίρνω προσωπικά απογοητεύσεις και απορρίψεις που εξηγώ αυτόματα σχεδόν ως ευθεία απόρριψη προς το πρόσωπο μου. Σε αυτή την περίπτωση δεν εξετάζω καθόλου τους αντικειμενικούς λόγους του γεγονότος , και υιοθετώ άκριτα την ευθύνη στο 100%. Για παράδειγμα: η φίλη μου μου ακύρωσε ένα δείπνο ή μια έξοδο γιατί έμεινε ως αργά στην δουλειά. Εγώ αγνοώ τον λόγο που μου είπε και υιοθετώ αυτόματα ότι δεν ήθελε να με δει.  Αντίστοιχα ένα παράδειγμα στα επαγγελματικά: έχω στείλει βιογραφικό για μια θέση που πιστεύω ότι μου ταιριάζει απόλυτα αλλά η εταιρία δεν επικοινωνεί ποτέ μαζί μου. Υιοθετώ αυτόματα ότι δεν ήμουν αρκετά καλός για την θέση, ενώ η εξήγηση μπορεί να βρίσκεται στο ότι η εταιρία απέσυρε την θέση ή δόθηκε σε γνωστό τους πρόσωπο.

Στην δεύτερη μορφή της η εξατομίκευση παρουσιάζεται με την μορφή του να λαμβάνω προσωπικά συμπεριφορές που είναι γενικές. Πολύ συχνά σήμερα οι άνθρωποι, υπο το καθεστώς πίεσης της καθημερινότητας στα χρόνια της κρίσης, γίνονται αγενείς. Όταν δε αυτή η πίεση συνδυάζεται με εσωτερική τους πίεση προερχόμενη από ψυχολογικά τους έντονα προβλήματα, η αγενής συμπεριφορά τους είναι έντονη, συνεχής και εριστική. Άνθρωποι που από το ξεκίνημα της κάθε ημέρας τους ψάχνουν κάτι γύρω τους να το κριτικάρουν για να νοιώσουν οι ίδιοι όμορφα. Θα κριτικάρουν τους πάντες και τα πάντα γύρω τους όχι γιατί έχουν άποψη (όπως έχουν καλά πείσει τον εαυτό τους), αλλά γιατί έτσι νοιώθουν να αποσυμπιέζονται από την αφόρητη ψυχολογική πίεση που νοιώθουν εσωτερικά μη αντέχοντας τον εαυτό τους. Το να έχω το βλέμμα μου 100% προς τα έξω, είναι ο σίγουρος τρόπος για να αποφύγω να κοιτάξω έστω και 10% προς τα μέσα μου.

Όταν λοιπόν τέτοιες συμπεριφορές της εξατομικεύσω αγνοώντας του πόσο προβληματικό άτομο μπορεί να έχω απέναντί μου, επιτρέπω να καταρρακωθεί η αξιοπρέπεια μου, η εμπιστοσύνη στον εαυτό μου και στις δυνατότητές μου.

Mersinias Thomas, TEDx speaker,

Clinical Psychologist, Mental Health Counselor

©www.mersinias.gr