Όταν αγχώνεσαι από το άγχος σου

Σε κάθε περίπτωση που νοιώθουμε άγχος και στρες , κάνουμε πράγματα που θα μας ανακουφίσουν από αυτό. Μπορεί να είναι μια συζήτηση για ένα πρόβλημα που δεν είναι δικό μας, ή η κατανάλωση αλκοόλ ή πρόσκαιρη υπερφαγία και άλλα πολλά. Όλα αυτά είναι περιπτώσεις βιωματικής αποφυγής , η οποία στους περισσότερους συμβαίνει σχεδόν αυτόματα και άκριτα. Ως βιωματική αποφυγή ορίζουμε την συμπεριφορική απροθυμία να βιώσουμε δυσάρεστα εσωτερικά συναισθήματα και την ενεργητική προσπάθεια για την αλλαγή, την μείωση ή την εξάλειψή τους (Forsyth and Eifert 1996). Προφανώς κι αυτός ο μηχανισμός όπως περιγράφεται λειτουργεί, αλλιώς δεν θα το κάναμε. Λειτουργεί όμως πάντα; Και ποιες οι επιπτώσεις του εάν υπάρχουν;

Φαίνεται ότι τις περισσότερες φορές η αποφυγή του άγχους φέρνει μια προσωρινή ανακούφιση που όμως έχει δυσάρεστες επιπτώσεις σε ένα πλήθος τομέων της ζωής μας που τελικά όχι μόνο συντηρούν την διαταραχή του άγχους αλλά την αυξάνουν, σαν γενικευμένη αίσθηση του εαυτού μας , με τελικό αποτέλεσμα να φτάνουμε να αγχωνόμαστε επειδή αισθανόμαστε αγχωμένοι. Άγχος για το άγχος, όσο παράδοξο κι αν αυτό ακούγεται. Εδώ είναι η στιγμή που πρέπει να επανεξετάσουμε την σχέση μας με το άγχος και ίσως να αναζητήσουμε και την βοήθεια ειδικού για την καλύτερη διαχείρισή του.

HDrStoddard(2019) δίνει ένα απλό παράδειγμα: Φανταστείτε τον εαυτό σας σε έναν χώρο του οποίου το πάτωμα είναι γυάλινο και από κάτω υπάρχει μια δεξαμενή με καρχαρίες. Όσο δεν αγχώνεστε , δεν πρόκειται να συμβεί το παραμικρό και θα είστε ασφαλείς. Αν αγχωθείτε το τζάμι ίσως σπάσει και βρεθείτε στην δεξαμενή από κάτω σας. Τι πιστεύετε ότι θα συμβεί;

Ναι δυστυχώς οι περισσότερες πιθανότητες είναι να βρεθείτε εν μέσω καρχαριών στην πισίνα. Αυτό γιατί συμβαίνει ενώ το ξέρατε και είχατε εναλλακτική απλώς με το να μην αγχωθείτε; Δεν προσπαθήσατε αρκετά; Δεν είστε αρκετά έξυπνοι; Φυσικά και όχι. Αυτό συμβαίνει γιατί απλά το πρωτόγονο ένστικτο επιβίωσής μας είναι υψηλότερο κάθε άλλου ενστίκτου μας. Για έναν απλό λόγο λοιπόν θα βρεθείτε μέσα στην δεξαμενή: Γιατί όταν δεν επιθυμείτε να νοιώσετε άγχος , τότε αγχώνεστε για το επικείμενο άγχος σας (Hayes, Strosahl και Wilson 1999).

Ουσιαστικά η σχέση σας με το άγχος είναι αυτή που σας κάνει να το αξιολογείτε ως κακό, επικίνδυνο και πάντα βλαβερό. Δεν είναι όμως έτσι. Το άγχος απελευθερώνει στο σώμα μας πέρα από την αδρεναλίνη , η οποία ως ένα σημείο δεν είναι καν βλαβερή αφού ενεργοποιεί μηχανισμούς άμυνας, και οξυτοκίνη ,ένα φυσικό αντιφλεγμονώδες που επιφέρει πλήθος θετικών επιπτώσεων στον οργανισμό μας. Άρα ουσιαστικά το μόνο που μας χρειάζεται είναι μια καλύτερη εκτίμηση του άγχους μας, έναν επαναπροσδιορισμό του ώστε να δούμε: τα θετικά του σημεία, τις διαβαθμίσεις του τις οποίες συνήθως αγνοούμε, και να μην έχουμε τελικά την αυτόματα αποφευκτική συμπεριφορά απέναντί του η οποία τελικώς το χειροτερεύει.

Mersinias Thomas, TEDx speaker,

Clinical Psychologist, Mental Health Counselor

©www.mersinias.gr