Κύρια αιτία είναι η ανθρώπινη ανάγκη να προστατέψουμε τον εαυτό μας από οτιδήποτε κακό ή απειλητικό, κι αυτό δεν μπορούμε να το κάνουμε εάν δεν ορίσουμε το κακό. Και για να το ορίσουμε θα πρέπει να κατηγοριοποιήσουμε συμπεριφορές και ερεθίσματα που δεχόμαστε. Το πρόβλημα είναι ότι αυτό το κάνουμε χωρίς να έχουμε τις γνώσεις για να το πράξουμε , αλλά και χωρίς να αντιλαμβανόμαστε και τις επιπτώσεις μιας ψυχολογικής ταμπέλας σε έναν άνθρωπο ή τον αποκλεισμό ολόκληρων κοινωνικών ομάδων εξαιτίας ενός γενικευμένου χαρακτηριστικού που είτε δεν είναι πραγματικό είτε δεν αποδίδει ορθά την πραγματικότητα στο σύνολό της.
Ο ναρκισσισμός είναι πολλά πράγματα , αλλά όχι μεμονωμένες πράξεις. Είναι ένας συνδυασμός μοτίβων συμπεριφοράς , ο οποίος χρειάζεται ειδικές γνώσεις για να αποκωδικοποιηθεί ώστε να χαρακτηριστεί.
Ένα άτομο το οποίο βγαίνοντας από μια σχέση μαζί μας στην οποία έχει πληγωθεί, ξαφνικά δείχνει συναισθηματικά ψυχρό ή συμπεριφορικά απόμακρο , δεν είναι ούτε τοξικό ούτε ένα ναρκισσιστικό άτομο, είναι ένα άτομο που φυσιολογικά επαναπροσδιορίζει τα όρια του μαζί μας ή την σχέση μας όπως οφείλει να κάνει. Ένα άλλο πράγμα που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι η σχέση είναι ένας ζωντανός οργανισμός , μια νέα συνθήκη, η οποία και τροποποιεί αλλά και γεννά συμπεριφορές που πριν δεν υπήρχαν καθώς προκαλούνται από την διάδραση των δυο ανθρώπων. Συνεπώς αντιδράσεις, ακόμη και κακές, δεν υποδηλώνουν την ύπαρξη ενός τοξικού ναρκισσιστή που μας εξαπάτησε, αλλά ίσως μια ξεκάθαρα λανθασμένη επικοινωνία στην οποία έχουμε κι εμείς μερίδιο ευθύνης. Επίσης πολύ συχνά αγνοούμε συνήθειες του ατόμου όπως πχ εθιστικές συμπεριφορές, εξαιτίας του ενθουσιασμού μας για την σχέση, κι όταν πλέον αντιληφθούμε ότι η σχέση μας δεν είναι με το άτομο αλλά με την ασθενή εθισμένη προσωπικότητα του, είναι ακόμα μια φορά που εύκολα θα αποποιηθούμε την ευθύνη μας και θα χαρακτηρίσουμε ναρκισσιστικό το οτιδήποτε λαμβάνουμε.
Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι ναρκισσιστικά στοιχεία στην προσωπικότητα μας έχουμε όλοι. Αυτό απέχει μακράν από την ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας η οποία έχει πολλά περισσότερα και πολύ βαθύτερα στοιχεία ως διαγνωστικά κριτήρια. Ακόμη και εμείς οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας, είμαστε πάρα πολλοί προσεκτικοί πριν ορίσουμε σαφή διάγνωση πάνω σε μια τέτοια διαταραχή.
Συνεπώς πρέπει ο καθένας μας να επανεξετάσει την ευκολία του για χαρακτηρισμούς των άλλων με ψυχολογικές ταμπέλες κάθε είδους. Επιπλέον καλό θα είναι να κάνουμε όλοι μας συχνά μια «αυτοεξέταση» ναρκισσισμού, καθώς συχνά στις μέρες μας μπερδεύουμε τις έννοιες της αγάπης προς τον εαυτό με τον άκρατο εγωισμό.
Mersinias Thomas, TEDx Speaker
Clinical Psychologist, Mental Health Counselor
©www.mersinias.gr
Αναφορές:
https://www.sciencedirect.com/topics/psychology/narcissism
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK556001/
https://www.angelinipharma.com/our-responsibility/headway-a-new-roadmap-in-mental-health/
